18 Kasım 2009 Çarşamba

Perakende Planlama (Retail Planning)

Perakendecilerin karşılaştığı en büyük problem doğru ürün karışımını mümkün olan en az stok seviyesi ile karşılamaktır, ancak bunu sağlamak hatalara yer vermeyecek kadar karmaşık bir dengeyi korumak anlamına gelmektedir. Yüksek stoklar, bulundurma maliyeti yanında perakendeciyi indirim yapmaya zorlayan bir sürecin başlangıcı olabilirler, aynı zamanda yetersiz stok, satış kayıplarına ve müşteri kaybına neden olabilir. Bu denge müşteri memnuniyetini sağlamanın zorlaştığı, rekabetin sertleştiği ve yatırımcıların operasyon maliyetleri üzerindeki baskıları yüzünden son yıllarda oldukça önem kazanmaktadır.
Perakendecilerin bugünün piyasa koşullarında rekabet edebilmeleri için çok daha detaylı, talebe ve tahminlere dayalı bir planlama yönetimine ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu çözümler ürün yönetimi (merchandise management), satın alma (buying), sınıflandırma yönetimi (assortment management), dağıtım (allocation) ve ikmal (replenishment) gibi tüm perakende planlama süreçlerini kapsamak zorundadır. Amaç perakendecilerin stratejik hedefleri doğrultusunda en etkin biçimde doğru ürünü, doğru fiyat ile doğru zamanda, doğru mağazada bulundurması olmalıdır.
Ancak ideal bir perakende planlama sistemi kurmanın önünde çeşitli engeller bulunmaktadır, en başta perakendeciler detaylı, analitik tahmin yöntemleri yerine büyük ölçüde bilgiye dayalı tahmin metotları kullanmaktadırlar ve genellikle talebe yönelik stratejik planlar yapmak yerine stratejiye yönelik talep tahmini yapmaktadırlar.
Gelişmiş bir perakende planlama sistemi oluşturmanın önündeki bir diğer engelde satın alma kararlarının çoğunun içgüdüler ve klasik yöntemlerle verilmesidir, pazarın talebine yönelik ideal ürün karışımını bulmak için analitik yaklaşımlar çok nadiren kullanılmaktadır.
Sonuç olarak çok az perakendeci şu an satış noktası (POS) verisini kullanarak satın alma ve asorti planı oluşturmakta ya da etkin bir dağıtım ve ikmal süreci yönetebilmektedir. Mesela uygun ürünlerin ve bedenlerin uygun mağazalara gidip gitmediğini belirleyecek sistemlere sahip olmayan birçok perakendeci bulunmaktadır. Perakende sektöründe IT şirketleri için oldukça geniş bir ürün geliştirme alanı bulunmaktadır ancak geliştirilen sistemler esnek olmalı, perakendecinin iş akışına uyabilmeli ve tekil ihtiyaçlarına yönelik çözümler üretebilmelidir.

Planlama süreci nasıl olmalı?
1.Analitik olmalı

Birçok perakendeci geçmiş verilere ve tecrübelere dayalı temel bir mantık ile planlama yapar, ancak günümüzün dünyasında bu kadar yeni ürüne ve farklı müşteri beklentisine bu şekilde cevap veremez hale gelmişlerdir. Bu duruma uyum sağlayan perakendeciler çok daha bilimsel ve analitik analiz araçlarına yönelmiş bulunmaktadır. Bu araçlar müşteri profili, mağaza tipi, mağaza yeri, hava durumu ve ürün özelliklerine gibi birçok faktörü bir araya getirerek kullanılabilir bir veri seti oluşturmaktadır.
2.Karmaşıklığı yönetmeli
Planlama sistemine her yeni fonksiyon eklendiğine karmaşıklık düzeyinde de bir artış beklenmektedir ancak sisteminin ortak hedeflere odaklanmayı sağlayacak, karmaşıklığı gizleyecek ara yüzlere sahip olması gerekir. Kolay anlaşılır özet raporların yanında hızlı tepki vermeyi sağlayacak uyarı sistemlerine sahip olmalıdır. Ayrıca güvenilir tahminler üretebilmeli ve tahminlere göre gelecekte karşılaşılabilecek durumlar için uyarılar üretmelidir.
3. Dinamik olmalı
Her yeni veri ile perakendecilerin planlarını ve tahminlerini güncellemesi, planlama süreçlerinin dinamik olarak kabul edilmesi ve değişen koşullar ile kendini güncellemesi gereklidir. Bu güncellemelerin etkin olabilmesi için değişen planlar için çok kısa zamanda sonuçları ortaya çıkaracak şekilde süreçlerin yeniden yapılandırılması önemlidir.
4.İzlenebilir olmalı
Planlama süreçlerinin tedarik zinciri ile sıkı bir birliktelik içinde olması gerekir, planlarda meydana gelen değişikliklerin tedarik zinciri içindeki öğeleri nasıl etkileyeceğini bilmek planın uygulanabilirliği için çok önemli taşıyacaktır. Örneğin planınızı yaparken yeterli tedarikçi kapasitenizin olup olmadığı, bu ürünleri depolayacak alana ve dağıtacak bir ağa sahip olup olmadığınız, yeterli satış kanalına sahip olup olmadığınızın izlenmesi gerekir. Aslında planlama sürecinin diğer süreçler için oluşturduğu en önemli veri budur, bu sayede kaynakların daha verimli kullanılması sağlanabilir ve etkin bir satın alma ve lojistik yönetimi yapılabilir.

Birçok planlama sistemi esnek değildir ve sadece belirli fonksiyonlara odaklanmıştır, baştan sona süreçleri izlememektedir.

1 yorum:

  1. Merhaba Sinan,
    perakendedeki stok-envanter yonetimi ile ilgili yazini cok begendim.Asil sorun aslinda uretim sureci oldugunu dusunuyorum.Yazilim ve yazilimin onumuze koydugu raporlarla karar surecini anlik hale getirebiliriz.Lakin kisit olarak onumuze tedarik-uretim sureci karsimiza cikacaktir.Eger tedarikcimizin stoklu calisiyorsa sorun yok.Eger stoklu calismayip siparise gore uretim modeli ile calisiyorsa o zaman tedarikcinin uretim sureci hayati onem kazanacaktir.Perakende de tedarik zinciri sondan basa dogru gidiyor.Yani musteri POS tan urunu gecirdigi anda sistem calisiyor ve bu zincirlerin calismayi aksatmayacak gucte birbirine bagli olmas gerekiyor.
    Gorusmek uzere
    Saygilar
    Seyhan

    YanıtlaSil